คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” เล่มที่ 65 วันนี้ จะมาคุยถึงหนังสือชื่อ “ชีวิตเย็น” ค่ะ
=ภาพรวม=
หนังสือเล่มบางเฉียบแต่อัดแน่นไปด้วยสาระดี ๆ นี้เป็นหนึ่งในซีรี่ส์หนังสือชุด “พุทธทาส ๑๐๐ ปี หนังสือดี ๑๐๐ เล่ม” ซึ่งเป็นการคัดธรรมบรรยายของท่านพุทธทาสภิกขุ 1 เรื่องมาจัดพิมพ์ขึ้น 1 เล่ม
เล่มนี้เป็นธรรมบรรยายที่ท่านพุทธทาสแสดงไว้เมื่อวันที่ 14 มี.ค. 2530 ค่ะ
=น่าสนใจจากในเล่ม=
* คำว่า เย็น ในภาษาบาลีมีหลายระดับ ถ้าระดับชาวบ้าน เย็นอกเย็นใจ หรือว่า เย็นในระดับศีลธรรม เรียกว่า นิพฺพุต ถ้าเย็นสูงสุดระดับปรมัตถธรรมคือหมดกิเลสสิ้นเชิงเรียกว่า นิพพาน
* เย็นในระดับชาวบ้าน ก็เหมือนที่พระบอกอานิสงส์ของศีลหลังจากให้ศีลว่า “สีเลน นิพฺพุตึ ยนฺติ” คือ ไปถึงนิพพุติได้ก็เพราะศีล
* แม้เรายังไม่ถึงกับเป็นพระอรหันต์หมดกิเลสสิ้นเชิง ก็ขอให้รู้จักควบคุมมันไว้ พอมีอะไรมากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ให้มีสติสัมปชัญญะควบคุมมันไว้ดี ๆ ก็จะได้รับรสอย่างเดียวกับพระนิพพาน แม้ว่าจะยังไม่เป็นนิพพานโดยสมบูรณ์ มันก็ยังเย็น
* หลักปฏิบัติในการมีชีวิตเย็น 1) ไม่มีการยึดมั่นในสิ่งใด เพราะเห็นทุกสิ่งเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา อยู่เสมอ เช่น ในขันธ์ 5 และ อายตนะ 6 2) ไม่มีการปรุงแต่งเมื่อมีสิ่งมากระทบอายตนะ และ 3) ไม่หลงของคู่ เช่น พอใจ ไม่พอใจ เป็นต้น
* การที่จะไม่ปรุงแต่งได้ ต้องอาศัย “ธรรมะ 4 เกลอ” คือ สติ สัมปชัญญะ สมาธิ และ ปัญญา สติสำคัญที่สุด ถ้ามีสติแล้วก็จะหยุดการปรุงแต่งได้
* เมื่อมีอะไรมากระทบ ถ้ามีสติแล้วก็จะระลึกเอาปัญญามาได้ เอาเฉพาะตัวปัญญาที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์เฉพาะหน้า มากลายรูปเป็นสัมปชัญญะ แล้วก็ใช้สมาธิคือจิตที่มีกำลังเพื่อที่จะได้ไปสู้กับอารมณ์ที่มากระทบนั้นไหว
* ฝรั่งมีแค่ บวก-ลบ แต่ทางพุทธศาสนามีลึกซึ้งกว่านั้น คือ มี “ความสงสัยไม่แน่ใจว่าจะเป็นบวกหรือลบ” ด้วย เห็นชัดในเรื่องเวทนา ถ้าสุขเวทนาก็จะเกิดโลภะ อยากได้ ถ้าทุกขเวทนาก็จะเกิดโทสะ ผลักไสไม่เอา แต่ถ้าอทุกขมสุขเวทนา คือ ไม่รู้อารมณ์ สงสัย เป็นกิเลสตัวโมหะ คนส่วนใหญ่ยังไม่รู้
* คำว่า สวรรค์ ภาษาบาลีเรียก สคฺค แปลว่า ความเกี่ยวข้องผูกพัน แต่ อสัคคะ หรือความไม่เกี่ยวข้องผูกพันต่างหากคือสวรรค์ที่แท้จริง
* สวรรค์ที่แท้จริงคือ การมีความวิเวก แปลว่า ความไม่ถูกอะไรมารบกวน กิเลสไม่รบกวน เหตุการณ์ภายนอกก็ไม่รบกวน
* พระพุทธเจ้าสอนความเย็นที่แท้จริงระดับสูงสุดไว้แล้ว ถ้าเป็นพุทธบริษัทแล้วต้องรู้ จะต้องเป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบานตามพระพุทธเจ้า จึงจะเป็นพุทธบริษัท อย่าหลงเอาของร้อนมาเป็นของเย็น
สรุปของเล่มนี้ก็คือ ท่านพุทธทาสสอนให้มีสติในทุก ๆ อิริยาบถ ทุกครั้งที่มีสิ่งใดมากระทบนั่นเองค่ะ
หนังสือชื่อ “ชีวิตเย็น” โดย พุทธทาสภิกขุ สำนักพิมพ์สุขภาพใจ กรกฎาคม 2553 70 หน้า ราคา 30 บาท
——————————————————————
เกร็ดน่ารู้:
* เด็กสิงคโปร์และเวียดนามอ่านหนังสือเล่มโดยเฉลี่ยปีละ 60 เล่ม/คน
* คนไทยถึง 40% ไม่อ่านหนังสือเล่มใด ๆ เลย
* แม้ในหมู่คนไทยที่อ่านหนังสือก็อ่านโดยเฉลี่ยเพียงปีละ 4 เล่ม/คน
คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” นี้ จึงมีขึ้นเพื่อส่งเสริมการอ่านเพื่อพัฒนาตนเองและประเทศชาติค่ะ
——————————————————————-
สามารถติดตามหนังสือเล่มนี้ได้ที่ https://goo.gl/xQtQkO
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น