=ภาพรวม=
หนังสือเล่มบางเฉียบแต่อัดแน่นไปด้วยสาระดี ๆ นี้เป็นหนึ่งในซีรี่ส์หนังสือชุด “พุทธทาส ๑๐๐ ปี หนังสือดี ๑๐๐ เล่ม” ซึ่งเป็นการคัดธรรมบรรยายของท่านพุทธทาสภิกขุ 1 เรื่องมาจัดพิมพ์ขึ้น 1 เล่ม
เล่มนี้เป็นธรรมบรรยายที่ท่านพุทธทาสแสดงไว้เมื่อวันวิสาขบูชา 18 พฤษภาคม 2524 ค่ะ
=น่าสนใจจากในเล่ม=
* พุทธบริษัทควรจะทราบไว้ว่าพระพุทธศาสนานั้นมีใจความสำคัญว่าอย่างไร และอะไรเป็นหลักที่ตรงกันในระหว่างนิกายทุกนิกาย เรื่องนี้ยุติกันที่ว่า คือเรื่องอริสัจจ์ 4
* แต่ในจูฬสัจจกสูตร เมื่อมีผู้มาทูลถามพระพุทธองค์ว่าข้อธรรมใดที่ได้ตรัสสอนสาวกทั้งหลายเป็นอย่างมาก ทรงตอบว่าคือเรื่อง รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณนั้นไม่เที่ยง เป็นอนัตตา
* ดังนั้นประเด็นหลักจึงอยู่ที่ว่า เบญจขันธ์ หรือ ขันธ์ 5 นั้นเป็นตัวเรื่องราวในการตรัสรู้อริยสัจจ์ 4 ดังนั้นเรื่องขันธ์ 5 นี้จึงสำคัญ เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา
* เวลากล่าวถึงอริยสัจจ์ 4 ว่าเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนานั้นก็มีมากถึง 4 เรื่อง แต่ถ้าจะสรุปความให้สั้นแล้วก็จะเหลืออยู่ที่การไม่ยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ 5 นั่นคือหัวใจของการดับทุกข์
* ดังมีพระพุทธภาษิตว่า “สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสาย ธรรมทั้งหลายทั้งปวงไม่ควรยึดมั่น”
* การตรัสรู้ก็คือการตรัสรู้เรื่องความไม่ยึดมั่นถือมั่นในสิ่งใดโดยความเป็นตัวตน
* ขันธ์ 5 ที่มีอุปาทานยึดครองอยู่นั้นเป็นตัวทุกข์ ถ้าทำลายอุปาทานนั้นเสียได้ ความทุกข์ก็ดับไป
* ในการที่จะรู้จักขันธ์ 5 ก็ต้องฝึกจิตให้เป็นสมาธิก่อน จิตที่เป็นสมาธิแล้วสามารถมองเห็นสิ่งทั้งหลายทั้งปวงตามความเป็นจริง จิตที่เป็นสมาธิแล้วทำหน้าที่ดู เรียนกว่า วิปัสสนา วิ แปลว่า แจ่มแจ้ง ปัสสนา แปลว่า เห็น
* ความทุกข์นั้นมีทั้งชั้นหยาบ กลาง และละเอียด คนจิตใจหยาบกระด้างไม่สามารถจะมองเห็นความทุกข์ชั้นละเอียด หรือสำคัญผิดว่าเป็นความไม่ทุกข์ หรือเป็นความสุขไปเสียก็มี
* ในพระไตรปิฎกมีกล่าวไว้ว่า เมื่อใดเห็นทุกข์ เมื่อนั้นจะเห็นเหตุแห่งทุกข์ เมื่อใดเห็นความดับแห่งทุกข์ เมื่อนั้นจะเห็นหนทางแห่งความดับแห่งทุกข์นั้น ขันธ์ 5 ที่ยึดมั่นเป็นตัวเป็นตนนั้นเป็นความทุกข์ชั้นละเอียด จึงมองเห็นยาก
* เมื่อใดที่ร่างกายที่มีระบบประสาทรับรู้ทำหน้าที่ เมื่อนั้นเรียกว่ารูปขันธ์ได้เกิดขึ้นแล้ว และถ้ามีการเห็นก็เรียกว่าจักขุวิญญาณทำหน้าที่แล้ว เกิดเป็นวิญญาณขันธ์
* วิญญาณขันธ์เกิดขึ้นแล้ว ก็มีสิ่งที่เรียกว่าผัสสะ นำไปสู่ความรู้สึกเป็นเวทนา เรียกว่า เวทนาขันธ์ คือ รู้สึกสุข ทุกข์ เวทนาที่รู้สึกแล้วทำให้เกิดความมั่นหมายลึกลงไปอีก เป็นสัญญาขันธ์ ความจำได้หมายรู้
* เมื่อเกิดสัญญาขันธ์แล้วมันก็จะเกิดความคิดไปตามความสำคัญมั่นหมาย ถ้าสวยก็คิดจะยึดครอง ไม่สวยมันก็อยากจะไปให้พ้น
* ขันธ์ทั้ง 5 นี้ ถ้าเกิดแล้วไม่มีการปรุงแต่งชนิดยึดมั่นถือมั่นว่าเป็นตัวเรา หรือเป็นของเรา มันก็ไม่เป็นทุกข์
* เมื่อไม่ยึดถือขันธ์ 5 โดยความเป็นตัวตนหรือของตน สามารถเห็นเป็นของว่างจากตัวตนได้ จิตก็จะน้อมไปหาความหยุด ความสงบ ความสุข ความเยือกเย็น คือ พระนิพพาน
* นี่คือความดับทุกข์ที่พระพุทธองค์ได้ตรัสรู้ ได้ค้นพบ ได้มอบหมายให้แก่เรา เราเป็นสาวกของพระองค์ก็อย่าได้เสียที ควรได้รับสิ่งนั้นอย่างถูกต้องตรงตามพระพุทธประสงค์ที่จะให้พวกเราพ้นทุกข์
* ขอให้จำไว้ให้ดี เอาไปคิดให้ดีให้รู้จักขันธ์ 5 ที่มันเป็นเนื้อเป็นตัวของเรา ทำจิตใจให้ดีๆให้สงบ ให้ปกติ แล้วก็จะมองเห็นชัดแจ้ง เป็นวิปัสสนา ดังพระบาลีว่า “ยถาภูตํ สมฺมปฺปัญฺญาย ปสฺสติ เห็นชอบตามที่เป็นจริงด้วยปัญญาอันชอบ”
หนังสือชื่อ “ดับทุกข์สิ้นเชิง” โดย พุทธทาสภิกขุ สำนักพิมพ์สุขภาพใจ กันยายน 2553 80 หน้า ราคา 35 บาท
——————————————————————
เกร็ดน่ารู้:
* เด็กสิงคโปร์และเวียดนามอ่านหนังสือเล่มโดยเฉลี่ยปีละ 60 เล่ม/คน
* คนไทยถึง 40% ไม่อ่านหนังสือเล่มใด ๆ เลย
* แม้ในหมู่คนไทยที่อ่านหนังสือก็อ่านโดยเฉลี่ยเพียงปีละ 4 เล่ม/คน
คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” นี้ จึงมีขึ้นเพื่อส่งเสริมการอ่านเพื่อพัฒนาตนเองและประเทศชาติค่ะ
มาช่วยกันสร้างวัฒนธรรมการมอบหนังสือเป็นของขวัญในทุกโอกาสนะคะ
——————————————————————-
กรุณากดติดตามหนังสือ “ดับทุกข์สิ้นเชิง” ได้ที่ https://goo.gl/WRUo7W
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น