คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” เล่มที่ 103 วันนี้ จะมาคุยถึงหนังสือชื่อ “การควบคุมกระแสแห่งชีวิต” ค่ะ
=ภาพรวม=
หนังสือเล่มบางเฉียบแต่อัดแน่นไปด้วยสาระดี ๆ นี้เป็นหนึ่งในซีรี่ส์หนังสือชุด “พุทธทาส ๑๐๐ ปี หนังสือดี ๑๐๐ เล่ม” ซึ่งเป็นการคัดธรรมบรรยายของท่านพุทธทาสภิกขุ 1 เรื่องมาจัดพิมพ์ขึ้น 1 เล่ม
เล่มนี้เป็นธรรมบรรยายที่ท่านพุทธทาสแสดงไว้ให้พระภิกษุใหม่ในปี 2533 ค่ะ
=น่าสนใจจากในเล่ม=
* การควบคุมกระแสชีวิตนี้ ก็เพื่อให้มีธรรมะที่เป็นพื้นฐานเพียงพอ ให้เป็นไปอย่างถูกต้อง ทำให้ชีวิตเกิดความเยือกเย็นและเป็นประโยชน์
* เยือกเย็น หมายความว่า ดับทุกข์สิ้นเชิง เป็นประโยชน์ คือ เป็นประโยชน์ทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น
* ชีวิตที่เป็นอยู่ด้วยอวิชชาหรือความไม่รู้ จะทุกข์ตลอดเวลา
* ชีวิต คือ อะไร? สิ่งที่เรียกว่าชีวิตมันมีกระแส เรียกว่า โสตะ หมายความว่ามันเนื่องกันและไหลไป ชาวบ้านทั่วไปก็จะคิดแค่ทำมาหากิน หาความร่ำรวย หาอำนาจวาสนา แต่พระเราต้องรู้มากกว่านั้น
* สิ่งที่ต้องรู้คือทางให้พ้นทุกข์ ต้องศึกษาให้เข้าใจสัก 5 หัวข้อ คือ เรื่องธาตุ อายตนะ ขันธ์ ปฏิจจสมุปบาท และเรื่องทุกข์
* ธาตุ แปลว่าสิ่งที่ทรงตัวอยู่ได้เองและเป็นพื้นฐานของสิ่งทั้งปวง ในทางธรรมมี 6 ธาตุ คือ ทางวัตถุมี 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ แล้วก็มีธาตุอากาศ คือ ความว่างให้ธาตุอื่นๆได้อาศัยอยู่ และมีวิญญาณธาตุ เป็นธาตุรู้ รวมกันก็คือ กายกับใจ ที่อาศัยอยู่ในความว่างนั้น
* อายตนะ แปลว่า สิ่งที่ติดต่อได้ มีภายนอก คือ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธัมมารมณ์ ภายใน คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ซึ่งอย่างหลังนี้เป็นสิ่งที่เราต้องควบคุมด้วยสติให้ถูกต้อง
* ขันธ์ 5 นั้นคือชีวิตขั้นพื้นฐาน มี 1) รูป คือ ร่างกาย 2) เวทนา ความน่าพอใจหรือไม่พอใจ 3) สัญญา ความจำได้หมายรู้ 4) สังขาร ความคิดปรุงแต่ง และ 5) วิญญาณ แปลว่ารู้
* ปฏิจจ แปลว่า อาศัยกัน สมุปบาท แปลว่า เกิดขึ้น รวมกันแปลว่า อาศัยกันแล้วเกิดขึ้น มี 12 อาการและเนื่องกัน คือเรื่องเดียวกับขันธ์ แต่มองในแง่ที่ว่ามันปรุงแต่งกัน เนื่องกัน เป็นเรื่องเข้าใจยาก
* ในกระแสแห่งปฏิจจสมุปบาทมี อุปาทาน หรือ การยึดมั่นถือมั่นว่าอะไรเป็นตัวตน เป็นของตน ถ้ายึดมั่นขึ้นมาอย่างนี้ก็เป็นทุกข์
* ความรู้เรื่องชีวิตในแง่วิทยาศาสตร์ เรื่องเซลล์อะไรนั้นก็จริงเหมือนกันตามบัญญัติ แต่ใช้ดับทุกข์ไม่ได้
* คนทั่วไปมักเป็นทาสอายตนะ แต่ถ้าทำถูกต้องตามกฏของธรรมชาติขึ้นมาที่อายตนะ (ด้วยการเจริญสติอยู่เสมอ) มันก็เกิดสวรรค์ขึ้นมาที่อายตนะนั้นๆ
* พระพุทธเจ้าตรัสสอนว่า นรก หรือ สวรรค์ อยู่ที่อายตนะ ถ้าควบคุมอายตนะได้ถึงที่สุดก็จะถึงความว่าง เป็นนิพพาน
* ปฏิจจสมุปบาท เป็นเรื่องของสิ่งที่มีชีวิตที่รู้สึกเป็นทุกข์ได้ ส่วนคำว่าอิทัปปัจจยตานั้นใช้กับสิ่งมีชีวิตก็ได้ ไม่มีชีวิตก็ได้
* เราต้องควบคุมความรู้สึกตัวกู ของกู ไม่ให้เกิดขึ้นด้วยสติ ให้ฝึกอานาปานสติให้มาก แล้วจะมีปัญญาไม่ไปยึดว่าเป็นตัวตน ของตน และจะเข้าใจเรื่องอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
* เวลามีความทุกข์ อย่าไปรบกับความทุกช์ ให้ตัดต้นเหตุของมันเสีย ทำอย่างไร? พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่า ให้ดับที่ตัณหา
* ถ้ากระแสแห่งชีวิตได้รับการควบคุมให้ถูกต้องแล้ว มันก็จะไหลไปสู่พระนิพพาน เรียกว่า โสตาปันนะ พระโสดาบัน แปลว่า ผู้เข้าถึงกระแสแห่งพระนิพพาน
หนังสือชื่อ “การควบคุมกระแสแห่งชีวิต” โดย พุทธทาสภิกขุ สำนักพิมพ์สุขภาพใจ กันยายน 2550 40 หน้า ราคา 30 บาท
——————————————————————
เกร็ดน่ารู้:
* เด็กสิงคโปร์และเวียดนามอ่านหนังสือเล่มโดยเฉลี่ยปีละ 60 เล่ม/คน
* คนไทยถึง 40% ไม่อ่านหนังสือเล่มใด ๆ เลย
* แม้ในหมู่คนไทยที่อ่านหนังสือก็อ่านโดยเฉลี่ยเพียงปีละ 4 เล่ม/คน
คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” นี้ จึงมีขึ้นเพื่อส่งเสริมการอ่านเพื่อพัฒนาตนเองและประเทศชาติค่ะ
มาช่วยกันสร้างวัฒนธรรมการมอบหนังสือเป็นของขวัญในทุกโอกาสนะคะ
——————————————————————-
เชิญติดตามหนังสือดีๆเล่มนี้ได้ที่ https://goo.gl/xHrTCC
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น