คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” เล่มที่ 214 วันนี้ จะมาคุยถึงหนังสือชื่อ “หลักตัดสินปัญหาชีวิต” ค่ะ
=ภาพรวม=
หนังสือเล่มบางเฉียบแต่อัดแน่นไปด้วยสาระดี ๆ นี้เป็นหนึ่งในซีรี่ส์หนังสือชุด “พุทธทาส ๑๐๐ ปี หนังสือดี ๑๐๐ เล่ม” ซึ่งเป็นการคัดธรรมบรรยายของท่านพุทธทาสภิกขุ 1 เรื่องมาจัดพิมพ์ขึ้น 1 เล่ม
เล่มนี้เป็นธรรมบรรยายที่ท่านพุทธทาสแสดงไว้เมื่อวันที่ 8 เมษายน 2514 ค่ะ
=น่าสนใจจากในเล่ม=
* ในการที่จะเลือกหลักอะไรมาตัดสินปัญหาของชีวิตนั้นอย่าลืมไหว้ครูเสียก่อน การไหว้ครูไม่ใช่เรื่องงมงาย มันเป็นเทคนิคที่จะรวบรวมมาซึ่งสติ ซึ่งกำลังใจ เราจึงเห็นคนโบราณเขาจะทำอะไรเขายกมือไหว้ สอนสืบ ๆ กันมา แม้แต่จะขึ้นต้นไม้ก็ยกมือไหว้
* ความมุ่งหมายอันแท้จริงก็เพื่อสำรวมสติ สำรวมใจคอให้ปกติ ให้มีสติสัมปชัญญะ มีใจคอที่มั่นคง แล้วก็ขึ้นไป มันพลาดได้น้อย ความลับมันอยู่ที่นี่
* ในการตัดสินปัญหาตามแนวพุทธศาสนา ถ้าเป็นปัญหาเกี่ยวกับความเชื่อ ก็ใช้กาลามสูตร ปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติ ใช้โคตมีสูตร ปัญหาเกี่ยวกับความกำกวมของสิ่งที่แปลกใหม่ในทางระเบียบปฏิบัติ ใช้มหาปเทสในพระวินัย
* กาลามสูตรเกิดจากชาวกาลามะถามพระพุทธเจ้าว่าจะเชื่อใครดี จะเชื่ออะไรดี? พระพุทธเจ้าก็ตรัสหลักเกณฑ์นี้ออกมาให้
* ถ้าเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการได้ยินได้ฟังมา หลักมีอยู่ว่า 1) อย่าเชื่อเพราะได้ฟังตาม ๆ กันมา 2) อย่าเชื่อเพราะว่าเขากำลังพูดกันอยู่กระฉ่อน 3) อย่าเชื่อเพราะว่าเขาทำสืบ ๆ กันมาโดยทางการกระทำอย่างนี้ ๆ และ 4) อย่าเชื่อเพราะว่ามันมีอยู่ในตำรา
* ถ้าเป็นเรื่องเกี่ยวกับตัวเราเอง หลักมีอยู่ว่า 1) อย่าเชื่อด้วยเหตุผลของตรรกะ 2) อย่าเชื่อด้วยเหตุผลทางปรัชญา 3) อย่าเชื่อด้วยการตรึกตามอาการ ได้แก่สามัญสำนึก และ 4) อย่าเชื่อเพราะมันทนต่อความคิดเห็นของเรา
* หลักเรื่องพิจารณาความเชื่ออีก 2 ข้อสุดท้ายคือ 1) อย่าเชื่อเพราะว่าผู้นี้พูดน่าเชื่อ และ 2) อย่าเชื่อด้วยเหตุว่าสมณะนี้เป็นครูของเรา แล้วให้เชื่ออะไร? ให้เชื่อประสบการณ์ตรงของตนเอง
* หลักเกณฑ์จากโคตมีสูตรที่จะใช้ตัดสินปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติ ทั้งการปฏิบัติงานทุกอย่างในชีวิตประจำวันตลอดไปถึงการปฏิบัติธรรม มี 8 หัวข้อ 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายที่ไม่ควรทำ และฝ่ายที่ควรทำ ได้แก่สิ่งนั้น ๆ
1) ทำให้เกิดความกำหนดย้อมใจ เกิดความยึดมั่นถือมั่นหรือไม่ 2) ทำให้เกิดความทุกข์หรือไม่ 3) สะสมกิเลสหรือไม่ 4) เป็นไปเพื่ออยากใหญ่หรือไม่ 5) เป็นไปเพื่อความสันโดษหรือไม่ 6) คลุกคลีกันเป็นหมู่หรือไม่ 7) เกียจคร้านหรือไม่ และ 8) เลี้ยงยากหรือไม่
* หลักมหาปเทสทางพระวินัย เป็นหลักพื้นฐานที่จะตัดสินเรื่องเกี่ยวกับของแปลกใหม่ที่เพิ่งมีมา ได้แก่ 1) สิ่งใดไม่มีบัญญัติไว้ว่าสิ่งนี้ไม่ควร ให้ดูว่า ถ้าสิ่งนั้นเข้ากันได้กับสิ่งที่บัญญัติไว้ว่าไม่ควร ก็จัดว่าเป็นสิ่งไม่ควร แต่ถ้าเข้ากันได้กับสิ่งที่บัญญัติไว้ว่าควร ก็จัดไว้กับพวกที่ควร
2) สิ่งใดที่ไม่ได้อนุญาตไว้ว่าควร ให้ดูว่า ถ้าสิ่งนี้เข้าได้กับพวกไม่ควร ก็ให้ถือว่าไม่ควร ถ้าเข้ากันได้กับสิ่งที่ควร ก็ให้ถือว่าสิ่งมาใหม่นี้ควร หรือ ทำได้
* หลักมหาปเทสทางฝ่ายสุตตันตะ มีว่า 1) แม้ว่าจะได้รับฟังไปจากพระพุทธเจ้าเอง 2) แม้จะรับฟังมาจากคณะสงฆ์ 3) รับฟังมาจากคณะพระเถระผู้เป็นพหูสูต และ 4) รับฟังมาจากพระเถระองค์หนึ่ง
ทั้งหมดนี้ก็อย่าเพิ่งถือว่าถูกหรือรับเอาทันที ให้ไปหยั่งดูในพระสูตรและเทียบดูในพระวินัยก่อน ถ้าลงกันได้ไม่ขัดกันค่อยรับเอา
หนังสือชื่อ “หลักตัดสินปัญหาชีวิต” โดย พุทธทาสภิกขุ สำนักพิมพ์สุขภาพใจ มกราคม 2553 60 หน้า ราคา 25 บาท
——————————————————————
เกร็ดน่ารู้:
* เด็กเวียดนามอ่านหนังสือเล่มโดยเฉลี่ยปีละ 60 เล่ม/คน
* คนไทยถึง 40% ไม่อ่านหนังสือเล่มใด ๆ เลย
* แม้ในหมู่คนไทยที่อ่านหนังสือก็อ่านโดยเฉลี่ยเพียงปีละ 4 เล่ม/คน
(ที่มา: http://goo.gl/qH2arZ และ http://goo.gl/2Ue7S3)
คอลัมน์ “ดร.ณัชร จัดหนังสือ” นี้ จึงมีขึ้นเพื่อส่งเสริมการอ่านเพื่อพัฒนาตนเองและประเทศชาติค่ะ
มาช่วยกันสร้างวัฒนธรรมการมอบหนังสือเป็นของขวัญในทุกโอกาสนะคะ
——————————————————————-
ขอเชิญติดตามหนังสือ “หลักตัดสินปัญหาชีวิต” ได้ที่ https://goo.gl/0lUExp
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น